Aslına bakarsanız, ideal uyku pozisyonu için bir genelleme yapmak doğru değildir. Zira her insan farklı fizyolojik özelliklere sahip olduğundan dolayı, doğal olarak doğru uyku pozisyonu da kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Bu nedenle sizlere tüm uyku pozisyonlarının olası avantaj ve dezavantajlarını anlatacağız.
SIRT ÜSTÜ YATMAK
İnternet üzerinde çeşitli kaynaklar araştırıldığında, “Sırt üstü yatmak doğru mu?” sorusuna; birbirine zıt cevaplar görebilirsiniz. Kimi kaynaklar “en doğru yatış pozisyonu” için sırt üstü yatmayı gösterirken, bazı kaynaklar bu yatış pozisyonunu doğru bulmamaktadır.
Örneğin, Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) tarafından yapılan araştırmada, en doğru yatış pozisyonunun sırt üstü yatmak olduğu belirtilmektedir. Fakat sırt üstü yatarken dizlerinizin alt kısmına bir yastık koymazsanız, gün içinde bel ağrısı problemi yaşayabilirsiniz.
Özellikle reflü sorunu yaşayanlar sırt üstü yattığında, boyun kısımları mideden daha aşağı pozisyonda kalırsa, mide asidi yemek borusuna gelerek rahatsız edebilir. Uyku felci (karabasan) sorunu yaşayanlarda ise dil soluk borusunu tıkayarak nefes almanızı engelleyebilir. Ayrıca horlama problemi olan kişilerde de sırt üstü yatış pozisyonu horlamayı arttırır. Bunun dışında uyku apnesi problemi yaşayanlar için de sırt üstü yatmak tavsiye edilmez.
Yapılan araştırmaların tamamında, sırt üstü yatan denekler %8’i geçmemektedir.
YÜZ ÜSTÜ YATMAK
Yüz üstü yatmak genelde horlama problemi olan kişilerin gerçekleştirdiği bir eylemdir. Uyku üzerine yapılan araştırmalara katılan deneklerin en fazla %7’si yüz üstü yatmıştır. Fakat bu deneklerden hiçbiri, uykuda geçirdiği toplan sürenin %10’undan fazlasını yüz üstü uyuyarak geçirmemiştir.
Yüz üstü uyumak, uyku esnasında solunumun gerçekleşmesini zorlaştırır. Bebeklerin uzun süre yüz üstü pozisyonda uyuması ise solunum yetmezliğine bağlı olarak ölümle sonuçlanabilir.
Bu pozisyonda uyurken omurga desteklenmediğinden dolayı bel ağrıları yaşamak olasıdır. Hatta omurgadaki sinir deliklerinin sıkışması sonucu bel fıtığı rahatsızlığı ortaya çıkabilir. Tıpta “hiperekstansiyon” olarak isimlendirilen bel omurlarının aşırı derecede arkaya bükülmesi sorunu da, uzun süre yüz üstü uyumanın olası sonuçlarından biridir.
Özetlemek gerekirse; yüz üstü yatmak hekimlerce tavsiye edilen bir yatış pozisyonu değildir.
SAĞ TARAFA YATMAK
Uzmanlar tarafından en çok önerilen ve en sağlıklı bulunan yatış pozisyonudur. Uyku esnasında kan dolaşımı, en iyi bu pozisyonda gerçekleşir. Reflüyü kısmen azaltan bu uyku pozisyonu, horlamanın ve uyku felcinin de kısmen önüne geçmektedir.
Bu pozisyonda uyurken, dizlerin hafif karın kısmına çekilmesi yani cenin pozisyonu alınması tavsiye edilir. Ayrıca dizlerin arasına konulacak bir yastık ile omurganın en doğru pozisyonda konumlanması sağlanır. Ayrıca gebelere de sağlıklı bir hamilelik dönemi geçirmesi ve dolayısıyla bebeğin sağlığı için bu uyku pozisyonu önerilmektedir.
Kronik kalp rahatsızlıkları olan kişilere ise sola yatarak uyumak önerilmez. Zira bu pozisyonda kan dolaşımı daha hızlı olduğundan, kalp olması gerekenden fazla çarparak olumsuz sonuçlar doğurabilir.
SOL TARAFA YATMAK
Kalp hastaları için tavsiye edilen bir uyku pozisyonu olan sol tarafa yatarak uyumak, hamile kadınlar ve reflü problemi yaşayanlar için tavsiye edilmemektedir. Kalp hastaları için tavsiye edilmesinin nedeni ise, kan dolaşımının bu pozisyonda görece daha yavaş olmasıdır.
Yine uyku felci ve horlama problemi olanlar sol yana yatarak uyuduğunda bu sorunlar daha az ortaya çıkmaktadır. Bu pozisyonda uyurken de tıpkı sağ tarafa yatma pozisyonunda olduğu gibi, dizler hafifçe karın bölgesine doğru çekilmelidir.
KOLLAR UYURKEN HANGİ POZİSYONDA OLMALI?
Eğer sabah kalktığınızda kollarınız uyuşuyor ise ya da şiddetli bel ağrısı yaşıyorsanız bu durum kollarınızın uyku esnasında doğru pozisyonda olmamasından kaynaklanıyor olabilir.
Uyurken kollar vücut ile birlikte paralel uzanmalıdır. Kollarınızı başınızın üstüne uzatarak yatmanız ya da kollarınızın üzerine yatmanız halinde, tendom ve sinir sıkışmalarının oluşması olasılıklar dahilindedir. Ayrıca kolunuzdaki damarlarda sağlıklı kan dolaşımı da olamayacağından, farklı damar ve doku rahatsızlıkları da ortaya çıkabilir.
HANGİ YASTIKTA YATMALI?
Yatılacak yastığın özellikleri de, “hangi pozisyonda uyumak gerekli?” sorusunun dolaylı yanıtıdır. Zira doğru bir yastıkla uyumuyorsanız, ideal uyku pozisyonunu sağlamanız da imkansızdır.
Yastık seçiminde asla çok yüksek yastıklar tercih edilmemelidir. Ayrıca süngerden yapılmış, sert yastıklar da, sağlıklı bir uykunun bir numaralı düşmanıdır. Boyun kısmının içe doğru rahatsız etmeyecek kadar gömülebildiği, kaliteli malzemeden doldurulmuş yastıkları kullanmak gereklidir.
Ayrıca sırt üstü yatarken diz altına, yan yatarken iki dizin arasına da yastık konulmalıdır.
CENİN POZİSYONU
Uyku pozisyonlarından en rahatı ve sağlık açısından en güvenilir olanı Peygamberimiz de tavsiye ettiği sağ el yanağın altında olacak şekilde uyumaktır. Bu pozisyonla hem uykuya geçişiniz kolaylaşır hem de uyku kaliteniz artmış olur.