Kültür-Sanat

İlham Veren Kadınlar: Jale İnan

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olarak tanıdığımız Jale İnan kimdir, Türk arkeolojisine katkıları nelerdir?

Jale İnan'ın Hayatı

Jale İnan, 1 Şubat 1914 tarihinde İstanbul’da dünyaya gelmiştir. Müzeci ve arkeolog bir babanın kızı olan Jale İnan, bu sayede arkeoloji ile genç yaşta tanıştı. Lise eğitimini Erenköy Kız Lisesinde tamamladıktan sonra arkeoloji okumak üzere 1934 yılında Almanya’ya gitti. Buradaki eğitimini Aleksander von Humboldt Vakfı sayesinde burslu olarak gerçekleştirdi.

Almanya’da eğitimine başladıktan bir yıl sonra Türkiye Cumhuriyeti devlet bursunu kazandı. Bu burs Atatürk’ün yurt dışına öğrenci gönderme ve uzman yetiştirme politikası bağlamında veriliyordu. Böylelikle klasik arkeoloji alanında lisans ve doktora eğitimini Berlin ve Münih’te tamamlama imkanı buldu. 1943 yılında doktorasını tamamlayarak Türkiye’ye döndü.

İnan, Türkiye’ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Ana Bilim Dalı bünyesinde Arif Mürid Mansel’in asistanlığını yapmıştır. Daha sonra 1953 yılında doçent ve 1963 yılında da profesör ünvanını alarak Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olmuştur.

Arkeolojiye Katkıları

Jale İnan, eser tamamlama ve birleştirme konusunda olağanüstü bir yeteneğe sahipti. Bu yeteneği sayesinde Anadolu’dan götürülen eserlerin yeniden bu topraklara gönderilmesini sağlayacak çalışmalara imza atmıştır. Perge ve Side antik kentlerinin ortaya çıkarılmasında oldukça önemli bir göreve sahiptir. Antalya ve Side müzelerinin kurulmasında büyük rol oynamıştır.

“Yorgun Herkül” ismiyle bilinen ve belden aşağısı Türkiye’de olan heykelin belden yukarısı senelerce bulunamıyorken Jale İnan’ın çalışmalarıyla Boston Güzel Sanatlar Müzesinde bulunarak ülkemize getirilmiştir.

Bunların yanı sıra Jale İnan’ın bilimsel çalışmalarını taçlandırdığı çok sayıda kitabı ve makalesi bulunmaktadır.

Ölümü

Hayatının son yıllarında Parkinson hastalığı ile mücadele eden Jale İnan, 2001 yılında hayata gözlerini yummuştur. İnanîn koleksiyonu oğlu Hüseyin İnan tarafından bağışlanarak Boğaziçi Üniversitesi Arşiv ve Dokümantasyon Merkezi tarafından ücretsiz bir biçimde erişime açılmıştır.